Ze kunnen me wat, midzomer de langste dag? Echt niet! Vandaag schakelden we weer over naar wintertijd, dus vandaag krijgen we maar liefst 25 uur op de teller. Met echt herfstweer, om het maar even extra goed te voelen.
Regen, wind, bijna al het blad van de bomen - en anders waait het er nu wel af -, en toen ik om kwart voor vijf nog even een frisse neus ging halen met de honden, deed ik toch maar het reflectievest aan. Koud was het niet, met 11 graden, maar wel al bijna helemaal donker door de dikke bewolking. Het enige moment waarop de zon zich nog even liet zien, vandaag, was toen ik in de woonkamer gezellig een paar kaarsen en alle lampen had aangedaan, rond drie uur. Dus die konden meteen weer uit, voor een uurtje. Gaf niks, want ik moest toch opstaan om een schaar te pakken, en een tweede kopje koffie...
Was mijn tijdsgevoel de eerste herfst na onze verhuizing compleet ontregeld, zodat ik midden op de middag al de keuken in ging omdat ik dacht dat het onderhand wel tijd moest zijn om te gaan koken, nu vind ik het wel prima, en reuze gezellig. Blijkbaar verzweedsen we toch steeds meer, en worden ook grootverbruikers in kaarsen, met alle andere Zweden bijna helemaal bovenaan op de wereldranglijst.
Hoewel ik voor mijn doen heel erg lang had uitgeslapen, tot half negen zomertijd maar liefst, heb ik vandaag dat heerlijke gevoel van zeeën van tijd te hebben. Na de gebruikelijke gigamok koffie met heel veel melk eerst een flinke wandeling met de honden (het regende gelukkig niet de hele dag zo hard als de afgelopen week), daarna lekker ontbijten, wasje draaien, honden spelen, brood bakken, Richard zoet brood bakken, computeren, brood proeven, honden borstelen, op de bank met mijn onafscheidelijke handwerkjes, dat roemruchte tweede kopje koffie, honden wandelen, stukje bloggen.
Als de buurman gelijk wil krijgen met de eerste sneeuwbuien in oktober, is er trouwens niet veel tijd meer over, nog maar een paar dagen. Ik hoop op een koude winter - heb zin om te schaatsen. Bovendien is een koude winter met veel sneeuw en zon prima voor de omzet in de winkel.
Sorry mensen, dit stukje gaat eigenlijk helemaal nergens over. Het is gewoon een fijne dag, dat moest ik even kwijt.
Kwart voor zes, wintertijd, ik ga de keuken in. Stamppot boerenkool met Weense worstjes. Geen rookworst in Zweden, maar deze worstjes van de Lidl zijn een prima alternatief. Heerlijk, die herfst!
zondag 26 oktober 2014
vrijdag 24 oktober 2014
Geflitst...
https://www.facebook.com/video.php?v=498477486858028&fref=nf
Nu hoop ik werkelijk dat ik de flitser van bovenstaande link (werkt die?) ben tegengekomen, maar ik vrees van niet...
Op weg 63, tussen Molkom en Karlstad, staan een stuk of wat flitspalen, mét een waarschuwingsbordje even daarvoor, dat die paal er staat. De maximumsnelheid op die weg varieert nogal, afhankelijk van de aan- of afwezigheid van zijwegen. Ergens tussen de 70 en 90. Ik reed bijna 90. En ik mocht 70. Wist ik wel, maar had het bordje gemist, en Richard had ook niet gewaarschuwd...
Het was een donderdag, ik had me na sluitingstijd naar huis gehaast om me nog te kunnen omkleden, want er zou een concert zijn in Karlstads Cultureel Centrum, oftewel CCC. Richard moe en in de stress, want het was een zwáre week met een moeilijk programma (o.a. Schönberg´s Kammersymfonie - lastig stuk voor 15 spelers, waarvan niet iedereen technisch even stabiel is, aldus Richard), en dan nog een kamermuziekmiddag in het theater voor de zaterdag erna op komst (samen met Marina en trompettist uit het orkest). En dat ingeklemd tussen de repetities voor 3 opera´s die binnenkort in één en dezelfde week in premiere gaan.
Goed, Richard moe dus. Grijs weer, motregen, zelf ook duf na de haast, en Marina die af en toe vanaf de achterbank een opmerking plaatste om ons een beetje bij de les te houden. Tja, dan mis je een flitser. Géén idee wat dat gaat kosten. Maar als je een jaargemiddelde aanhoudt bij bijna 34 jaar schadevrij en boeteloos rijden, kan het eigenlijk alleen maar meevallen... Hoop ik.
En de avond verder? Nou, eerst Richard bij het CCC afgezet, om vervolgens, nu het nog vroeg was, een gratis plaats bij de bibliotheek te kunnen vinden. Niet dus, want de weg was er opgebroken, dus eerst aan de verkeerde kant van de rivier beland, gekeerd, de kluts kwijtgeraakt door omleidingsbordjes die me wezen dat ik dwars door een hoog hek heen rechtsaf moest slaan om bij de bibliotheek te komen, en uiteindelijk een minuscuul plaatsje gevonden bij de kathedraal. Achteruit inparkeren en 8 keer heen en weer steken om een béétje ok terecht te komen.
Na die hindernis bij het CCC afgesproken met Eva, die er om half zeven zou zijn, maar belde dat de bus haar voorbij was gereden en hoe ze nu moest lopen? Daarna Eva dus in de file bij de garderobe, omdat al die andere mensen die óók niet bij de bibliotheek konden parkeren óók verlaat waren, en ruim na de derde gong pas op onze plaatsen.
Het concert was super. En in de pauze vierden wij een damesavondje: ik had kaartjes gekocht voor het koffie-buffet, dus we hebben de hele pauze (ja, tot de derde gong) zitten eten: brownie, mini muffin, verschillende koekjes, met koffie of thee, heerlijk! En zo gezellig! Marina had herfstvakantie (als je de repetities voor het kamermuziekconcert niet meerekent tenminste), en Eva was een paar dagen thuis om zo veel mogelijk te oefenen met autorijden. Yuri? Hij was het liefst gewoon hondenoppas.
Nu hoop ik werkelijk dat ik de flitser van bovenstaande link (werkt die?) ben tegengekomen, maar ik vrees van niet...
Op weg 63, tussen Molkom en Karlstad, staan een stuk of wat flitspalen, mét een waarschuwingsbordje even daarvoor, dat die paal er staat. De maximumsnelheid op die weg varieert nogal, afhankelijk van de aan- of afwezigheid van zijwegen. Ergens tussen de 70 en 90. Ik reed bijna 90. En ik mocht 70. Wist ik wel, maar had het bordje gemist, en Richard had ook niet gewaarschuwd...
Het was een donderdag, ik had me na sluitingstijd naar huis gehaast om me nog te kunnen omkleden, want er zou een concert zijn in Karlstads Cultureel Centrum, oftewel CCC. Richard moe en in de stress, want het was een zwáre week met een moeilijk programma (o.a. Schönberg´s Kammersymfonie - lastig stuk voor 15 spelers, waarvan niet iedereen technisch even stabiel is, aldus Richard), en dan nog een kamermuziekmiddag in het theater voor de zaterdag erna op komst (samen met Marina en trompettist uit het orkest). En dat ingeklemd tussen de repetities voor 3 opera´s die binnenkort in één en dezelfde week in premiere gaan.
Goed, Richard moe dus. Grijs weer, motregen, zelf ook duf na de haast, en Marina die af en toe vanaf de achterbank een opmerking plaatste om ons een beetje bij de les te houden. Tja, dan mis je een flitser. Géén idee wat dat gaat kosten. Maar als je een jaargemiddelde aanhoudt bij bijna 34 jaar schadevrij en boeteloos rijden, kan het eigenlijk alleen maar meevallen... Hoop ik.
En de avond verder? Nou, eerst Richard bij het CCC afgezet, om vervolgens, nu het nog vroeg was, een gratis plaats bij de bibliotheek te kunnen vinden. Niet dus, want de weg was er opgebroken, dus eerst aan de verkeerde kant van de rivier beland, gekeerd, de kluts kwijtgeraakt door omleidingsbordjes die me wezen dat ik dwars door een hoog hek heen rechtsaf moest slaan om bij de bibliotheek te komen, en uiteindelijk een minuscuul plaatsje gevonden bij de kathedraal. Achteruit inparkeren en 8 keer heen en weer steken om een béétje ok terecht te komen.
Na die hindernis bij het CCC afgesproken met Eva, die er om half zeven zou zijn, maar belde dat de bus haar voorbij was gereden en hoe ze nu moest lopen? Daarna Eva dus in de file bij de garderobe, omdat al die andere mensen die óók niet bij de bibliotheek konden parkeren óók verlaat waren, en ruim na de derde gong pas op onze plaatsen.
Het concert was super. En in de pauze vierden wij een damesavondje: ik had kaartjes gekocht voor het koffie-buffet, dus we hebben de hele pauze (ja, tot de derde gong) zitten eten: brownie, mini muffin, verschillende koekjes, met koffie of thee, heerlijk! En zo gezellig! Marina had herfstvakantie (als je de repetities voor het kamermuziekconcert niet meerekent tenminste), en Eva was een paar dagen thuis om zo veel mogelijk te oefenen met autorijden. Yuri? Hij was het liefst gewoon hondenoppas.
donderdag 23 oktober 2014
Rijbewijs!
Eva is geslaagd voor haar rijexamen!
Meteen de eerste keer!
Tijdens de zomervakantie heeft ze een intensieve cursus gedaan, waarbij ze in twee weken tien rijlessen had, plus een aantal theorielessen. Voordat ze daaraan mocht beginnen moest ze een zogenaamde "rijlesvergunning" verwerven: ogentest, gezondheidsverklaring, én een cursus van een hele avond waarin de aankomende lesklanten werd ingeprent hoe gevaarlijk en onverantwoord het is met alcohol in het verkeer. Bij laatstgenoemde cursus was Richard ook aanwezig, vanwege een perfecte regel in Zweden: je mag met iemand oefenen, die zijn rijbewijs al langer heeft, en die die cursus ook gevolgd heeft. Als beide partijen goedgekeurd worden, kun je je een bordje met magneetstrip aanschaffen voor achter op de auto: oefenrit.
(Dat bordje hadden we al: Marina heeft die toestemming, samen met Richard, al eerder gekregen, ze heeft alleen nog niet zo'n haast met rijexamens en nog geen officiële les gehad. Kostenbesparend...
Want ja, ook hier kosten lessen een klein vermogen, - alleen al voor al het papierwerk en de toestemmingen mag je een spaarrekening openen. Nee, nu overdrijf ik.)
Na de intensieve cursus volgde er nog een slipcursus, en wat vind ik het jammer dat ik mijn rijbewijs in Nederland heb gehaald, want wat lijkt me zo'n slipcursus leuk om te doen! In Zweden is het een verplicht onderdeel van het examenpakket. Logisch, toch?!
In een cusus van twee weken leer je nog niet écht rijden, dus Eva was vaak thuis om te oefenen met Richard. Naar school rijden, van school weer naar huis, parkeren op het winkelcentrum, rijden tussen een middag- en avondrepetitie door, als Rich toch in de stad bleef, etc etc. En extra lessen, veel te veel naar Eva's zin, maar nu heeft ze het dan toch voor elkaar: eerst slaagde ze vorige week voor de theorie (je moest wel eerst betaald hebben), en eergisteren dan ook voor de praktijk (die had zijn eigen factuur), en men regelt zelfs de officiële foto voor het rijbewijs (die factuur kwam de volgende dag in de brievenbus - ik ken bijna de rekeningnummers van Trafikverket en de rijschool uit mijn hoofd).
Ach ja, het mag dan lijken alsof ik alles te duur vind, ik ben wel hartstikke trots: wie haalt er nu tegenwoordig (hoor mij, ik wordt oud...) nog meteen de eerste keer zijn rijbewijs? Zou het in de genen zitten? Eva zat in ieder geval niet vast achter een begrafenisstoet op een smalle weg naast een kanaal in Friesland, zoals opa Karst destijds, dus zij heeft het écht verdiend!
Ik denk alleen wel, dat ze de komende tijd wat minder vaak thuis komt - het is wel haar eindexamenjaar. We gaan er vanuit dat ze dat óók meteen haalt, zo is ze wel...!
Alleen nog even één ding over die toestemmingscusus: ik wens me dat ze daar óók in opnemen hoe levensgevaarlijk het is om in de auto te bellen, of, erger nog, te sms-sen. De afgelopen drie weken zijn er 5 mensen om het leven gekomen, hier vlakbij, bij verkeersongelukken. In drie gevallen zat een bestuurder te sms-sen. De andere twee? Inhalen op een weg met doorgestrokken streep.
zaterdag 18 oktober 2014
Over Molkom als "Tatort", en kakelverse eieren.
Toch lastig soms, met het Zweeds: In het boekje waar ik laatst over schreef stond ook een uittreksel uit de statistieken van de gemeente Karlstad en de posterijen over Molkom. En ik zat me maar af te vragen wat dat met Tatort te maken had. Ik had daarbij associaties met de aloude Duitse Krimi, en moest echt 3 x kijken voor ik de puntjes op de a zag staan. Geen Tatort dus, maar tätort. De aan het eind van die bladzijde beschreven definitie bracht opheldering:
Tätort moet je blijkbaar lezen als tät ort, waarbij tät (= Eng. tight) "dicht" betekent, en ort = (Ned.) "oord".
Tätort wordt gedefinieerd als een dichtbevolkt gebied met minstens 200 inwoners en een afstand tussen de huizen van minder dan 200 meter. Dus nu kijk ik bij elke autorit goed om me heen of ik nog meer van die dicht bevolkte gebieden zie...
De rest van het uittreksel wil ik jullie zeker niet onthouden, dan krijgen jullie een beetje een indruk van ons dorp anno 2013:
Het bevolkingsaantal in dit tätort was 1882 personen, verdeeld over 1354 huishoudens en 80 vrijetijdshuizen (vakantiewoningen en stuga's en zo, die vaak alleen in het zomerseizoen bewoond zijn, omdat er in de winter geen water en/of warmte is).
De leeftijdsverdeling is regelmatig met enige overheersing van personen onder de 50 jaar (1015). 867 personen zijn ouder dan 50.
Daarvan zijn er 975 dames en 907 heren.
53,6% van de inwoners van 25-64 jaar heeft de middelbare school afgemaakt, en 30,6 % heeft daarna een beroepsopleiding of studie afgesloten.
Er zijn 106 landbouw en veeteelt bedrijven, en er zijn 190 ondernemingen waarvan 18 kantoren.
Molkom heeft maar weinig inwoners met een buitenlandse achtergrond: 9,9 %. En dat zijn niet alleen de inwoners zoals wij, die in het buitenland zijn geboren, maar ook diegenen die in Zweden zijn geboren, waarvan beide ouders buiten Zweden geboren zijn.
Dit ging dus over de dorpskern, waar ook wij deel van uitmaken. Wanneer je de buitengebieden meerekent, kom je aan pakweg 3000 inwoners - ik neem maar aan dat de eerder genoemde landbouw en veeteelt bedrijven daar ook bij horen. Zoals de meneer waarvan we elke 3 weken eieren kopen. Hij komt dan voorrijden met de auto; vantevoren bestellen we met een aantal buren een aantal trays met eieren, 30 stuks per tray voor 60 kronen. Kakelvers. In het dagelijks leven is hij "persoonlijk assistent", dat is iemand die voor een gehandicapte werkt, zoals men in Nederland het PGB heeft (had?bestaat het nog?). Kippen heeft hij erbij, als neveninkomst. Dat moeten er heel wat zijn, want op ieder tray vind je 15 bruine en 15 witte eieren, soms eieren met dubbele dooiers, en vaak van de meest uiteenlopende formaten. Hij verkoopt op zo'n dag gemiddeld 80 van die trays, dan zijn 2400 eieren. (En lekker dat die eieren zijn!) Als hij dat ieder weekend doet, eens kijken, laten we zeggen dat elke kip 5 keer per week een ei legt, dan zijn dat toch al gauw 500 kippen. Minstens. Evengoed klinkt het niet als een grootschalig bedrijf.
Zo is Molkom.
Tätort moet je blijkbaar lezen als tät ort, waarbij tät (= Eng. tight) "dicht" betekent, en ort = (Ned.) "oord".
Tätort wordt gedefinieerd als een dichtbevolkt gebied met minstens 200 inwoners en een afstand tussen de huizen van minder dan 200 meter. Dus nu kijk ik bij elke autorit goed om me heen of ik nog meer van die dicht bevolkte gebieden zie...
De rest van het uittreksel wil ik jullie zeker niet onthouden, dan krijgen jullie een beetje een indruk van ons dorp anno 2013:
Het bevolkingsaantal in dit tätort was 1882 personen, verdeeld over 1354 huishoudens en 80 vrijetijdshuizen (vakantiewoningen en stuga's en zo, die vaak alleen in het zomerseizoen bewoond zijn, omdat er in de winter geen water en/of warmte is).
De leeftijdsverdeling is regelmatig met enige overheersing van personen onder de 50 jaar (1015). 867 personen zijn ouder dan 50.
Daarvan zijn er 975 dames en 907 heren.
53,6% van de inwoners van 25-64 jaar heeft de middelbare school afgemaakt, en 30,6 % heeft daarna een beroepsopleiding of studie afgesloten.
Er zijn 106 landbouw en veeteelt bedrijven, en er zijn 190 ondernemingen waarvan 18 kantoren.
Molkom heeft maar weinig inwoners met een buitenlandse achtergrond: 9,9 %. En dat zijn niet alleen de inwoners zoals wij, die in het buitenland zijn geboren, maar ook diegenen die in Zweden zijn geboren, waarvan beide ouders buiten Zweden geboren zijn.
Dit ging dus over de dorpskern, waar ook wij deel van uitmaken. Wanneer je de buitengebieden meerekent, kom je aan pakweg 3000 inwoners - ik neem maar aan dat de eerder genoemde landbouw en veeteelt bedrijven daar ook bij horen. Zoals de meneer waarvan we elke 3 weken eieren kopen. Hij komt dan voorrijden met de auto; vantevoren bestellen we met een aantal buren een aantal trays met eieren, 30 stuks per tray voor 60 kronen. Kakelvers. In het dagelijks leven is hij "persoonlijk assistent", dat is iemand die voor een gehandicapte werkt, zoals men in Nederland het PGB heeft (had?bestaat het nog?). Kippen heeft hij erbij, als neveninkomst. Dat moeten er heel wat zijn, want op ieder tray vind je 15 bruine en 15 witte eieren, soms eieren met dubbele dooiers, en vaak van de meest uiteenlopende formaten. Hij verkoopt op zo'n dag gemiddeld 80 van die trays, dan zijn 2400 eieren. (En lekker dat die eieren zijn!) Als hij dat ieder weekend doet, eens kijken, laten we zeggen dat elke kip 5 keer per week een ei legt, dan zijn dat toch al gauw 500 kippen. Minstens. Evengoed klinkt het niet als een grootschalig bedrijf.
Zo is Molkom.
vrijdag 17 oktober 2014
Naar de speeltuin.
Een paar weken geleden werd dan eindelijk de omheinde speelwei voor honden feestelijk geopend. Twee speelweides met een meer dan manshoog hek eromheen, en een deur ertussen, zodat je met je honden van beide ruimtes gebruik kunt maken als je dat wilt. We waren er nog niet geweest, omdat het buiten loopafstand van Molkom ligt. Vandaag was het dan zover: we gingen er een kijkje nemen. Hoe de hondjes zouden reageren? We hadden geen flauw idee. Gaia is gewoonlijk aan de lijn behoorlijk schrikachtig en blafferig naar vreemden en andere honden toe, maar was toch aardig aan de wandelingen gewend geraakt.
In de ene wei liepen al een stuk of zes, zeven honden rond te stuiteren - eentje was er loops, dus de tussendeur bleef dicht. In wei nummer twee was één andere hond, die afgelopen woensdag voor het eerst mee wandelde, al was hij al 10 jaar, en toen erg blafte en (schijn)uitvallen deed. Twee keer zo zwaar als Asso, maar dat maakte Asso helemaal niks uit. Gaia verschool zich achter ons, vond die hond maar eng. Halsbanden af, Asso ontdekte de ruimte en begon als een gek rondjes te rennen. Zodra ik dwars over het veld ging lopen en niet bij de pratende baasjes bleef staan, vatte ook Gaia moed. De andere hond werd steeds minder eng, en toen we ook nog een tennisbal vonden gingen de remmen los...
Kortom, het was een groot succes! Marina had het briljante idee gehad om de fotocamera mee te nemen:
In de ene wei liepen al een stuk of zes, zeven honden rond te stuiteren - eentje was er loops, dus de tussendeur bleef dicht. In wei nummer twee was één andere hond, die afgelopen woensdag voor het eerst mee wandelde, al was hij al 10 jaar, en toen erg blafte en (schijn)uitvallen deed. Twee keer zo zwaar als Asso, maar dat maakte Asso helemaal niks uit. Gaia verschool zich achter ons, vond die hond maar eng. Halsbanden af, Asso ontdekte de ruimte en begon als een gek rondjes te rennen. Zodra ik dwars over het veld ging lopen en niet bij de pratende baasjes bleef staan, vatte ook Gaia moed. De andere hond werd steeds minder eng, en toen we ook nog een tennisbal vonden gingen de remmen los...
Kortom, het was een groot succes! Marina had het briljante idee gehad om de fotocamera mee te nemen:
Gaia begint er lol in te krijgen!
Waar blijven ze nou?
Asso was de kleinste, maar meestal de snelste...
Gaia en Zorro, schouder aan schouder.
Gaan we nog een keer rondjes rennen?
Nog éven het bos in voor een plas, maar Asso zakte gewoon door zijn pootjes van moeheid...
En een rustige middag dat we hadden, met twee slapende hondjes op de bank!
dinsdag 14 oktober 2014
Toch jacht op wolven dit jaar?
Het is weer zover: vanmorgen hingen de bordjes er weer:
De komende weken kunnen we maar beter extra uitkijken waar we gaan wandelen. Je mag dan nog zo'n mooie elandenmuts met neonkleuren op je hoofd hebben, zodat je niet aangeschoten wordt,
de elanden zelf hebben daar maling aan, en je wilt serieus niet in het pad van een opgejaagde en/of aangeschoten eland lopen. Om even het geheugen op te frissen: een éénjarige eland heeft het formaat van een paard, een volwassen stier doet daar nog een paar honderd kilo spierkracht en een hoop dommigheid bovenop. En ze zijn, ondanks hun grootte, snel, springen met gemak over een manshoge afrastering heen. Als zo'n afrastering er al staat.
Iets heel anders is de steeds weer oplaaiende discussie over een eventuele jacht op wolven. De dierenbescherming en diverse milieuorganisaties willen graag dat "de wolf" terugkeert in zijn natuurlijke omgeving: Zweden. "De mens" heeft daar vaak een heel ander idee over, vooral de mensen die in de buurt van een wolvenrevier wonen. Niet dat een mens bang hoeft te zijn aangevallen te worden, want wolven zijn (terecht) bang voor mensen. Maar het huidige probleem is, dat van de 540 wolven die momenteel in Zweden zijn geteld, de helft zich in Värmland bevindt. Nu mag Värmland een oppervlakte hebben gelijk aan de helft van Nederland, de provincie is naar Zweedse begrippen relatief dichtbevolkt, en dan zijn 270 wolven toch wel een groot aantal.
Jullie weten, ik schreef al eerder over wolven, dat er regelmatig berichten zijn over sporen in een achtertuin, een wolf op een parkeerplaats, een wolf midden in stadje Filipstad, een jagende wolf op klaarlichte dag op het ijs van het meer ten zuiden van Molkom, waar mensen aan het schaatsen waren. En het wordt meer. De afgelopen zomer is er een kalf gedood van een boer uit Hasselbol (kwartiertje richting Karlstad, met de auto), die zijn koeien gewoon buiten in de wei had staan. Er is nog lang gezocht naar een aantal kalveren die toen zijn uitgebroken en het bos ingerend. Een paar weken geleden is er een ware slachting aangericht over de 25 schapen die iemand gewoon voor de lol had: 8 schapen waren overleden of zo ernstig verwond dat ze moesten worden afgemaakt. Je komt er echt niet mee weg als je doet alsóf het een wolf was: iedere dierenarts kent hier de typische tekenen van een wolvenbeet.
Momenteel zijn de wolven bij de wet beschermd, en mag je pas schieten als de aanval bewezen kan worden, dus niet als de wolf nog maar op een meter afstand is. Dat redt het aangevallen dier dus nooit. Zodoende gaan er nu stemmen op om een soort "beschermingsjacht" toe te staan, wanneer tamme dieren zijn aangevallen, of wanneer een wolf afwijkend gedrag vertoont, zoals het door de straten van Filipstad wandelen, en wanneer ze kunnen inbreken in een weiland met schrikdraad.
Men is er nog lang niet uit: hoeveel wolven moeten er overblijven, en hoe krijg je ze naar andere delen van Zweden? Eén ding is zeker, dat las ik in hetzelfde artikel: op lynxen mag vooralsnog níet gejaagd worden, daarvan zijn er nog veel te weinig.
Enne...wat doen jullie als jullie dít bordje zien staan?
Er wordt gejaagd - fijne wandeling!
donderdag 9 oktober 2014
Politie aan de telefoon...
Zoals gewoonlijk liep om half zeven mijn wekker af, dus ik begon aan de gebruikelijke routine: wekker uit, bril op, sloffen en duster aan, en naar beneden om koffie te zetten. Maar al boven aan de trap hoorde ik mijn mobiel. Om half zeven 's ochtends is dat geen goed nieuws, dus ik was onverantwoordelijk snel beneden. Het bleek de politie uit Karlstad te zijn... 
Mijn eerste gedachte was "Eva!", die op de flat van de moeder van Christoffer past.
Gelukkig was ik heel snel gerustgesteld, toen mij gevraagd werd of ik de eigenaresse ben van NeNNis in Molkom. "Het is de winkel maar". Waarmee heel snel duidelijk werd waar mijn prioriteiten liggen...
Wat bleek? De krantenbezorger had in alle vroegte gezien dat de deur aan de achterkant van het gebouw openstond, en was poolshoogte gaan nemen. Vervolgens heeft hij de politie gebeld. En mij, denk ik, want ik zag later dat ik twee gemiste oproepen had van rond half vier vanochtend. Zonder nummervermelding. Die heb ik niet gehoord - de mobiel lag beneden... het huis is blijkbaar goed geluids-geïsoleerd. De politie zag dat een raam naast de winkeldeur was ingeslagen, de deur was op slot, en het zag er binnen verder onaangeroerd uit. Mocht ik merken dat er iets gestolen of vernield was, moest ik nummer 11414 maar bellen.
Zodoende zat ik om kwart voor zeven in de auto, blij dat we dichtbij wonen. Het viel nog niet eens mee om zelf binnen te komen, want toen ik de deur van slot had gedraaid, ging die maar een klein stukje open. Vermoedelijk heeft de boef geprobeerd om via het gat in het raampje de hendel aan de binnenkant van de deur los te maken. Want toen ik de hendel opnieuw verzette, en de deur weer op slot en van slot deed, kon ik daarna normaal naar binenn. Wat een mazzel dat het een bankdeur is! Ik ben er van overtuigd, dat ik anders wel wat aan te geven had gehad.
Glas opgeruimd, en de steen gevonden, type kubus, die bij sierbestrating gebruikt wordt. Het is reuze jammer dat ik zo'n antieke telefoon heb, waar je geen foto's mee op facebook en zo kunt zetten, want je gelooft niet wáár ik de steen vond: aan de andere kant van het eerste lokaal staan een paar lantaarns voor kaarsen tegen de muur, en de steen lag IN de grootste daarvan. Als je het erom doet krijg je het echt niet voor elkaar! Maar met wat een kracht moet die steen gegooid zijn, om eerst door een ruit te vliegen, daarna pakweg 8 meter door de kamer te stuiteren, en glas plus metalen versiering (plaat/ plåt) aan zowel voor en achterkant van de lantaarn totaal te vernietigen, plus schade aan de verf van de muur erachter. Had het weleens willen zien, eigenlijk petje af voor de boef...
Na het stofzuigen de storingsdienst van de gemeente gebeld, maar het was 5 voor 8, dus of ik over tien minuten kon terugbellen want er was nog niemand op kantoor. Dan maar naar huis (waar gelukkig de koffie klaar was - Richard was bijna net zo snel beneden als ik, wat voor die tijd van de ochtend heel uitzonderlijk is), en aangifte van de schade gedaan. De mevrouw van de storingsdienst zei dat ze het zou doorgeven. Waarop ik vroeg of ze dacht dat er vandaag iets aan gedaan kon worden, want anders zou ik er moeten slapen, en daar zag ik niet naar uit. Nou, dat kon ze gelukkig wel begrijpen, ze zou zelf bellen en zeggen dat het acuut was.
Dat hielp, want ik had vóór twaalf uur al een nieuwe ruit. Gehard glas.
Mijn eerste gedachte was "Eva!", die op de flat van de moeder van Christoffer past.
Gelukkig was ik heel snel gerustgesteld, toen mij gevraagd werd of ik de eigenaresse ben van NeNNis in Molkom. "Het is de winkel maar". Waarmee heel snel duidelijk werd waar mijn prioriteiten liggen...
Wat bleek? De krantenbezorger had in alle vroegte gezien dat de deur aan de achterkant van het gebouw openstond, en was poolshoogte gaan nemen. Vervolgens heeft hij de politie gebeld. En mij, denk ik, want ik zag later dat ik twee gemiste oproepen had van rond half vier vanochtend. Zonder nummervermelding. Die heb ik niet gehoord - de mobiel lag beneden... het huis is blijkbaar goed geluids-geïsoleerd. De politie zag dat een raam naast de winkeldeur was ingeslagen, de deur was op slot, en het zag er binnen verder onaangeroerd uit. Mocht ik merken dat er iets gestolen of vernield was, moest ik nummer 11414 maar bellen.
Zodoende zat ik om kwart voor zeven in de auto, blij dat we dichtbij wonen. Het viel nog niet eens mee om zelf binnen te komen, want toen ik de deur van slot had gedraaid, ging die maar een klein stukje open. Vermoedelijk heeft de boef geprobeerd om via het gat in het raampje de hendel aan de binnenkant van de deur los te maken. Want toen ik de hendel opnieuw verzette, en de deur weer op slot en van slot deed, kon ik daarna normaal naar binenn. Wat een mazzel dat het een bankdeur is! Ik ben er van overtuigd, dat ik anders wel wat aan te geven had gehad.
Glas opgeruimd, en de steen gevonden, type kubus, die bij sierbestrating gebruikt wordt. Het is reuze jammer dat ik zo'n antieke telefoon heb, waar je geen foto's mee op facebook en zo kunt zetten, want je gelooft niet wáár ik de steen vond: aan de andere kant van het eerste lokaal staan een paar lantaarns voor kaarsen tegen de muur, en de steen lag IN de grootste daarvan. Als je het erom doet krijg je het echt niet voor elkaar! Maar met wat een kracht moet die steen gegooid zijn, om eerst door een ruit te vliegen, daarna pakweg 8 meter door de kamer te stuiteren, en glas plus metalen versiering (plaat/ plåt) aan zowel voor en achterkant van de lantaarn totaal te vernietigen, plus schade aan de verf van de muur erachter. Had het weleens willen zien, eigenlijk petje af voor de boef...
Na het stofzuigen de storingsdienst van de gemeente gebeld, maar het was 5 voor 8, dus of ik over tien minuten kon terugbellen want er was nog niemand op kantoor. Dan maar naar huis (waar gelukkig de koffie klaar was - Richard was bijna net zo snel beneden als ik, wat voor die tijd van de ochtend heel uitzonderlijk is), en aangifte van de schade gedaan. De mevrouw van de storingsdienst zei dat ze het zou doorgeven. Waarop ik vroeg of ze dacht dat er vandaag iets aan gedaan kon worden, want anders zou ik er moeten slapen, en daar zag ik niet naar uit. Nou, dat kon ze gelukkig wel begrijpen, ze zou zelf bellen en zeggen dat het acuut was.
Dat hielp, want ik had vóór twaalf uur al een nieuwe ruit. Gehard glas.
maandag 6 oktober 2014
(Over) de noodzaak van het onnodige.
Na een stevige ochtendwandeling met de honden (nu was het nog lekker buiten, en zonnig, maar na een vermoedelijk laatste zomerse dag is vandaag echt de herfst begonnen) kwam ik in de winkel maar moeizaam op gang met de gebruikelijke zaken. De post bracht er namelijk een redelijk zwaar pakket van een drukkerij. Daarin trof ik niet de gevreesde luxe brochures met aanbiedingen aan, maar een boekje. Een boekje over de noodzaak van het onnodige:
Zoals ik al schreef over het plein met kunstwerk (juffrouw Nietsnut: hier lig ik te deugen), hebben de kunstenares en haar partner veel, heel veel interviews met mensen en groeperingen uit alle geledingen van Molkom gehad. Het begon met de discussie over de noodzaak van een plein, de noodzaak van een kunstwerk op dat plein, en tenslotte bleek vrijwel iedereen iets te hebben wat hij of zij altijd bewaart, terwijl het in het dagelijks leven geen enkele functie, geen enkel nut heeft. Zo geleidelijk aan ontstond het plan om er een fotoboekje van te maken - en dat is nu verschenen, in een oplage van 3000 exemplaren.
Wie het leuk vindt om te bladeren en te kijken, dat kan, als je bovenstaande link gebruikt. (De teksten zijn met google translate misschien wat vreemd, maar wel te snappen.) Ik zat er natuurlijk heerlijk een tijd in te bladeren, en heb al heel wat klanten en kennissen "gespot". Leuk om zo wat meer over ze te lezen. Mijn eigen tekst lezend, begreep ik al snel, dat het moeilijk is om een gesprek van meer dan een half uur te comprimeren tot een paar regeltjes. Dat van de Hebreeuwse bijbel van opa Brinkman klopt, maar ik geloof niet dat mijn vader brokkoli verbouwde - ik vraag me zelfs af of hij wel wist wat dat was. De titel van het verhaal over "waarom er op Java geen olifanten zijn" is in ieder geval wél goed vertaald.
vrijdag 3 oktober 2014
Vertegenwoordigsters.
Nu begrijp ik het allemaal veel beter!
Het was wel een beetje vreemd om de vertegenwoordigster die mij het omstreden pakket van het vorige bericht heeft verkocht aan de telefoon te krijgen. Uiteraard dacht ik aanvankelijk dat het om dat pakket ging, maar dat was helemaal niet zo. Helemaal. Niet.
Ze belde om te vertellen dat het bedrijf waar ze voor werkt nog een ander onderdeel heeft afgestoten per 1 oktober, en dat dat onderdeel is opgekocht door bedrijf X in Denemarken. Dat verklaarde opeens heel veel van het telefoongesprek van afgelopen dinsdag. Evengoed had het niets te maken met M&K, waar de dame van de klantenservice maar steeds op terug kwam, dus ik vraag me nog steeds af hoe goed geïnformeerd men dáár eigenlijk is. Vermoedelijk neemt bedrijf X binnenkort wel contact met me op, zeker omdat ik niet naar de beurs ga over twee weken - Richard en Marina spelen die dag op een kamermuziekconcert in het theater, dat wil ik niet missen!
Voor de betreffende vertegenwoordigster is het wel heel sneu dat ze vanaf volgende week werkloos is. Ze werkte aanvankelijk voor M&K, werd wegbezuinigd, kon daarna hier aan de slag, maar is straks alsnog haar baan kwijt. M&K gaat doorstarten als Nieuwe M&K, en ze heeft er gesolliciteerd, maar er zijn daar nog geen vertegenwoordigers aangesteld. Wel vier andere oud-werknemers, dus ik hoop voor haar dat ze er weer terecht kan. Of ik vervolgens weer zaken ga doen met ze, dát vraag ik me sterk af - heb nu de Noorse garens ontdekt.
Sterker nog: één van de andere vertegenwoordigsters die ooit bij M&K werkten is sinds kort hoofd import voor Zweden. Viking Garn... Hou ze in de gaten, de Vikingen. Rovers waren het, vroeger, zegt men. Veroveren ze nu de markt?
Het was wel een beetje vreemd om de vertegenwoordigster die mij het omstreden pakket van het vorige bericht heeft verkocht aan de telefoon te krijgen. Uiteraard dacht ik aanvankelijk dat het om dat pakket ging, maar dat was helemaal niet zo. Helemaal. Niet.
Ze belde om te vertellen dat het bedrijf waar ze voor werkt nog een ander onderdeel heeft afgestoten per 1 oktober, en dat dat onderdeel is opgekocht door bedrijf X in Denemarken. Dat verklaarde opeens heel veel van het telefoongesprek van afgelopen dinsdag. Evengoed had het niets te maken met M&K, waar de dame van de klantenservice maar steeds op terug kwam, dus ik vraag me nog steeds af hoe goed geïnformeerd men dáár eigenlijk is. Vermoedelijk neemt bedrijf X binnenkort wel contact met me op, zeker omdat ik niet naar de beurs ga over twee weken - Richard en Marina spelen die dag op een kamermuziekconcert in het theater, dat wil ik niet missen!
Voor de betreffende vertegenwoordigster is het wel heel sneu dat ze vanaf volgende week werkloos is. Ze werkte aanvankelijk voor M&K, werd wegbezuinigd, kon daarna hier aan de slag, maar is straks alsnog haar baan kwijt. M&K gaat doorstarten als Nieuwe M&K, en ze heeft er gesolliciteerd, maar er zijn daar nog geen vertegenwoordigers aangesteld. Wel vier andere oud-werknemers, dus ik hoop voor haar dat ze er weer terecht kan. Of ik vervolgens weer zaken ga doen met ze, dát vraag ik me sterk af - heb nu de Noorse garens ontdekt.
Sterker nog: één van de andere vertegenwoordigsters die ooit bij M&K werkten is sinds kort hoofd import voor Zweden. Viking Garn... Hou ze in de gaten, de Vikingen. Rovers waren het, vroeger, zegt men. Veroveren ze nu de markt?
dinsdag 30 september 2014
Trots op mezelf.
Meestal schrijf je als ouder dat je trots bent op je kinderen, en daar heb je doorgaans meer dan genoeg redenen voor. Zo ook ik. Alleen gaat het daar nu even niet over, nu gaat het puur over mezelf.
Ik heb namelijk iets gepresteerd wat ik altijd al moeilijk vond, maar nu in Zweden nog meer: op mijn strepen staan. Vergeet niet dat punt één: dit hele gesprek in het Zweeds ging. Punt twee: dat ik er een gruwelijke hekel aan heb om te praten met mensen die ik niet kan zien. Punt drie: dat ik het altijd moeilijk heb gevonden om voor mezelf op te komen als iets niet gaat zoals ik wil.
Een tijdje geleden kreeg ik een telefoontje van een vertegenwoordigster van een garenleverancier. Eigenlijk had ik niet echt iets nodig, maar naar de nieuwe dingen kijken is altijd goed, dus we spraken een dag en tijd af en ik plaatste uiteindelijk toch een bestelling. Over die leverancier ben ik al tijden niet zo te spreken, ook niet nadat het bedrijf een andere eigenaar had gekregen. Ze zijn namelijk niet zo goed in leveren... Wanneer ik bijvoorbeeld van een bepaalde kwaliteit zes kleuren bijbestelde, kreeg ik er drie of vier, en op de rest moest ik soms máánden wachten. (Dat laatste is vooral vervelend als je voor een klant iets bestelt in Kerstkleuren, en het wordt dan pas in april geleverd.) Volgens de vertegenwoordigster waren ze inmiddels bezig het magazijn te re-organiseren, en zou alles goed komen.
Niet veel later hoorde ik dat het betreffende onderdeel van het bedrijf wéér een andere eigenaar had gekregen, en nog wat later werd het failliet verklaard. Mijn bestelling betrof echter een ander onderdeel van dat bedrijf.
Toen ik gisteren wél de factuur in de brievenbus vond, maar nog niets geleverd kreeg, raakte ik zodoende al wat geïrriteerd. Vanmorgen, toen de levering zelf kwam, werd dat niet veel beter: er hadden van de drie kwaliteiten, die voor mijn winkel nieuw waren, patroonboeken bij moeten zitten. En die waren er niet. Dan maar even een telefoontje.
En dáár begint het deel van het verhaal waarin ik trots op mezelf werd.
De klantenservice zou me terug bellen, en dat deden ze ook heel netjes binnen een kwartier.
- Ze hadden de samenwerking met M&K beëindigd.
- Maar lieve mevrouw, het gáát helemaal niet over M&K, het gaat over de patroonboeken die niet bij de bestelling zaten. Kunnen die misschien nog via de post nagestuurd worden?
- Nee, helaas, de patroonboeken hebben we niet gekregen, en die komen ook niet. Maar U kunt ze waarschijnlijk bij bedrijf X in Denemarken bestellen.
- Mijn bestelling van bedrijf X in Denemarken heb ik al weken geleden gekregen, en aangezien ik daar maar zelden bestel, ga ik daar zeker geen order voor alleen maar patroonboeken plaatsen die U had moeten leveren.
- We doen helaas geen zaken meer met M&K.
- Dit betreft niet M&K. Ik vind dit een slechte service, U had zeker even moeten bellen of mailen dat iets essentieels als patroonboeken niet leverbaar zijn, en of ik de bestelling alsnog wil hebben. Wanneer U een auto koopt, accepteert U dan een auto zonder wielen of zonder stuur?
Dat laatste moest blijkbaar even overdacht worden, want het bleef even stil.
Vervolgens heb ik haar verteld dat ik helaas de levering niet kon accepteren, en alles terug wil sturen.
Nu krijg ik een terugstuurplakker, en als ik alles klaar heb staan moet ik de klantenservice bellen, dan bestellen zij een transporteur om het op te halen. De stakker belde 10 minuten later nog een keer om te vragen over hoeveel dozen het ging...
Oefff, Conclusie? Géén zaken meer doen bij dit bedrijf, zelfs niet als ze al een deel hebben afgestoten. En ik ben blij dat ik niet met luxe garens zonder patronen blijf zitten. Waarde toch al gauw meer dan 5000 Zweedse kronen...
'k Heb nog een hele tijd zitten na-sidderen in het keukentje, even ontstressen met een kop thee. Waar ik bij het nalezen en narekenen ook nog eens tot de ontdekking kwam dat ik niet alleen de boeken niet had gekregen, maar dat warempel er ook weer een aantal kleuren ontbraken...Voor de rest van de dag was ik wel zo'n beetje door mijn energie heen. En morgen begin ik met de uitverkoop van wat er nog ligt van die leverancier. Kan ik van dat geld leuke garens bestellen bij anderen, die wél leveren :)
Ik heb namelijk iets gepresteerd wat ik altijd al moeilijk vond, maar nu in Zweden nog meer: op mijn strepen staan. Vergeet niet dat punt één: dit hele gesprek in het Zweeds ging. Punt twee: dat ik er een gruwelijke hekel aan heb om te praten met mensen die ik niet kan zien. Punt drie: dat ik het altijd moeilijk heb gevonden om voor mezelf op te komen als iets niet gaat zoals ik wil.
Een tijdje geleden kreeg ik een telefoontje van een vertegenwoordigster van een garenleverancier. Eigenlijk had ik niet echt iets nodig, maar naar de nieuwe dingen kijken is altijd goed, dus we spraken een dag en tijd af en ik plaatste uiteindelijk toch een bestelling. Over die leverancier ben ik al tijden niet zo te spreken, ook niet nadat het bedrijf een andere eigenaar had gekregen. Ze zijn namelijk niet zo goed in leveren... Wanneer ik bijvoorbeeld van een bepaalde kwaliteit zes kleuren bijbestelde, kreeg ik er drie of vier, en op de rest moest ik soms máánden wachten. (Dat laatste is vooral vervelend als je voor een klant iets bestelt in Kerstkleuren, en het wordt dan pas in april geleverd.) Volgens de vertegenwoordigster waren ze inmiddels bezig het magazijn te re-organiseren, en zou alles goed komen.
Niet veel later hoorde ik dat het betreffende onderdeel van het bedrijf wéér een andere eigenaar had gekregen, en nog wat later werd het failliet verklaard. Mijn bestelling betrof echter een ander onderdeel van dat bedrijf.
Toen ik gisteren wél de factuur in de brievenbus vond, maar nog niets geleverd kreeg, raakte ik zodoende al wat geïrriteerd. Vanmorgen, toen de levering zelf kwam, werd dat niet veel beter: er hadden van de drie kwaliteiten, die voor mijn winkel nieuw waren, patroonboeken bij moeten zitten. En die waren er niet. Dan maar even een telefoontje.
En dáár begint het deel van het verhaal waarin ik trots op mezelf werd.
De klantenservice zou me terug bellen, en dat deden ze ook heel netjes binnen een kwartier.
- Ze hadden de samenwerking met M&K beëindigd.
- Maar lieve mevrouw, het gáát helemaal niet over M&K, het gaat over de patroonboeken die niet bij de bestelling zaten. Kunnen die misschien nog via de post nagestuurd worden?
- Nee, helaas, de patroonboeken hebben we niet gekregen, en die komen ook niet. Maar U kunt ze waarschijnlijk bij bedrijf X in Denemarken bestellen.
- Mijn bestelling van bedrijf X in Denemarken heb ik al weken geleden gekregen, en aangezien ik daar maar zelden bestel, ga ik daar zeker geen order voor alleen maar patroonboeken plaatsen die U had moeten leveren.
- We doen helaas geen zaken meer met M&K.
- Dit betreft niet M&K. Ik vind dit een slechte service, U had zeker even moeten bellen of mailen dat iets essentieels als patroonboeken niet leverbaar zijn, en of ik de bestelling alsnog wil hebben. Wanneer U een auto koopt, accepteert U dan een auto zonder wielen of zonder stuur?
Dat laatste moest blijkbaar even overdacht worden, want het bleef even stil.
Vervolgens heb ik haar verteld dat ik helaas de levering niet kon accepteren, en alles terug wil sturen.
Nu krijg ik een terugstuurplakker, en als ik alles klaar heb staan moet ik de klantenservice bellen, dan bestellen zij een transporteur om het op te halen. De stakker belde 10 minuten later nog een keer om te vragen over hoeveel dozen het ging...
Oefff, Conclusie? Géén zaken meer doen bij dit bedrijf, zelfs niet als ze al een deel hebben afgestoten. En ik ben blij dat ik niet met luxe garens zonder patronen blijf zitten. Waarde toch al gauw meer dan 5000 Zweedse kronen...
'k Heb nog een hele tijd zitten na-sidderen in het keukentje, even ontstressen met een kop thee. Waar ik bij het nalezen en narekenen ook nog eens tot de ontdekking kwam dat ik niet alleen de boeken niet had gekregen, maar dat warempel er ook weer een aantal kleuren ontbraken...Voor de rest van de dag was ik wel zo'n beetje door mijn energie heen. En morgen begin ik met de uitverkoop van wat er nog ligt van die leverancier. Kan ik van dat geld leuke garens bestellen bij anderen, die wél leveren :)
maandag 29 september 2014
De smaken van Värmland.
Dit jaar hadden we geluk, en had Richard geen repetities op de dagen dat het Värmlandse proeverij-evenement plaatsvond. Bovendien was het schitterend weer - daar loop je dan, met je dikke trui en je winterjas... Dus tussendoor maar even terug naar de auto, en mét de jas meteen de eerste lading boodschappen in de achterbak, behalve de kaas en de gerookte vis, natuurlijk.
We zijn al snel bij een kookdemonstratie terecht gekomen, waar uiteraard in Värmland geproduceerde groentes en worst werd klaargemaakt. Värmlandse geitenkaas, en Värmlandse appelmust. Noem je dat ook must, in het Nederlands? Geen cider, maar vers geperst van verse appeltjes. Mjammie, en natuurlijk worst en bacon gekocht.
Het Wasa-knäckebröd wordt in Filipstad geproduceerd (naast de fabriek van de Barilla-pasta, hoe Italiaans is die pasta dan eigenlijk?). Zuurdesemknäckebröd in de aanbieding. Even verderop ambachtelijk gebakken brood, meerdere stands. Lokale kaasproducenten, meerdere stands. Gerookte vis uit Vänern. Groente, al dan niet eco, uit Värmland uiteraard. Honing. Nog meer worst. Lamsvlees van eigen slachterij. Rundvleespakketten te bestellen. Elandworst was er natuurlijk ook, maar die zal wel van vorig jaar zijn, de jacht begint pas over een paar weken.
Lezingen en workshops. Jammer dat we precies te laat waren voor de lezing van onze eigen overbuurvrouw, die kok is. Ze zou een lezing geven met tips over het klaarmaken van Värmlandse groentes.
En een veiling voor het goede doel: vorig jaar is men een kinder-moestuin begonnen, waar de jeugd leert kweken en proeven etc:
Uiteindelijk kwamen we zelfs thuis met een espresso-apparaat...
De Karlstadse koffiebranderij Löfbergs Lila (ja inderdaad, de verpakkingen zijn overwegend paars) had een stuntaanbieding. We missen de espresso uit de Italiaanse espressopotjes, zoals we die in Arnhem maakten, erg - lukt gewoon niet op een oud electrisch fornuis en op gas kookt hier niemand - maar Nespresso is een nogal ¨fout¨ bedrijf. Andere apparaten vonden we nooit zo geweldig, maar nu zijn we om. Niet voor Nespresso, voor een apparaat van onze eigen Karlstadse Löfbergs Lila. Van 1500 kronen voor 400 kronen, inclusief 3 pakken capsules. Fairtrade, en grotendeels eco.
Dussss, schoonmoeder, wanneer kom je proeven?
vrijdag 26 september 2014
Gevulde speculaas.
Na het plotselinge begin van de herfst leken we ook maar gelijk door te stoten naar de winter: de eerste nachtvorst kregen we minder dan 48 uur later. Twee minusgraden, zoals dat hier genoemd wordt, op anderhalve meter hoogte tegen het huis aan. Een paar straten verderop heeft een kennis min vijf gemeten.
Helaas hadden we deze week het soort weer wat mijn vervelende herinneringen aan typisch Nederlandse winters naar boven bracht: alle mogelijke grijstinten, wind, zeven graden, en motregen zodra je op de fiets stapt om naar het werk te gaan. Ik had daardoor de hele week zin in warme chocolademelk en een stuk speculaas, een gróót stuk gevúlde speculaas. En dat bestaat hier niet. De speculaas, bedoel ik.
Schoonmoeder's kerstpakket van vorig jaar heeft het gered, want dat bevatte twee potjes speculaaskruiden. Op vrijdagen ben ik vrij, zo ook vandaag, en precies op het moment dat ik dit schrijf probeer ik Richard in te stralen zodat hij koffie gaat maken. Het lijkt te werken, naar de keukengeluiden te oordelen. De speculaascake is al klaar, ik heb er wat extra amandelaromadruppels in gedaan voor het betere ''gevulde'' effect.
Buiten trekt de wind flink aan, straks gaat het regenen volgens het weerbericht, ik heb de eerste kaarsen van dit seizoen in de kandelaars gezet, de honden zijn terug van een grote wandeling, dus ik sluit dit stukje af en ga met een handwerkje op de bank. Morgen zon en vijftien graden, wederom volgens het weerbericht, en dat is voor mij het voordeel van een Nederlandse winter in Zweden: die duurt niet zo lang.
Ik loop op zonne-energie.
Helaas hadden we deze week het soort weer wat mijn vervelende herinneringen aan typisch Nederlandse winters naar boven bracht: alle mogelijke grijstinten, wind, zeven graden, en motregen zodra je op de fiets stapt om naar het werk te gaan. Ik had daardoor de hele week zin in warme chocolademelk en een stuk speculaas, een gróót stuk gevúlde speculaas. En dat bestaat hier niet. De speculaas, bedoel ik.
Schoonmoeder's kerstpakket van vorig jaar heeft het gered, want dat bevatte twee potjes speculaaskruiden. Op vrijdagen ben ik vrij, zo ook vandaag, en precies op het moment dat ik dit schrijf probeer ik Richard in te stralen zodat hij koffie gaat maken. Het lijkt te werken, naar de keukengeluiden te oordelen. De speculaascake is al klaar, ik heb er wat extra amandelaromadruppels in gedaan voor het betere ''gevulde'' effect.
Buiten trekt de wind flink aan, straks gaat het regenen volgens het weerbericht, ik heb de eerste kaarsen van dit seizoen in de kandelaars gezet, de honden zijn terug van een grote wandeling, dus ik sluit dit stukje af en ga met een handwerkje op de bank. Morgen zon en vijftien graden, wederom volgens het weerbericht, en dat is voor mij het voordeel van een Nederlandse winter in Zweden: die duurt niet zo lang.
Ik loop op zonne-energie.
maandag 22 september 2014
Van zomer naar herfst binnen 24 uur.
De afgelopen paar weken hebben we genoten van een schitterende nazomer, met veel zon, heel veel zon zelfs, en zo weinig regen dat de zonnebloemen in de moestuin er opeens een beetje triest bij stonden, met hangende blaadjes. Mooi rijp zijn de zaden wel geworden dankzij al dat prachtige weer, en er vind nu dagelijks flink hak-en-breek-werk plaats: de mezen vliegen af en aan en eten zich kogelrond, zolang de voorraad strekt...
Wijzelf hebben ook dagelijks geoogst, het eerste seizoen met een heuse moestuin in wording bracht komkommertjes, courgettes, doperwtjes, verschillende soorten wortels en sla. We hebben drie grote oogsten aan rabarber binnengehaald (dankjewel Inge!) en op alle mogelijke manieren verwerkt, we hadden aaradappels, bietjes, er staat nog wat knolselderij en venkel, we aten prei uit de tuin, frambozen en aardbeien uit de tuin, ui uit de tuin, knoflook uit de tuin, en in al die overdaad zijn we zowat vergeten dat het met de bloemkool, de brokkoli, de paprika en de spruitjes niks is geworden. En dan vond ik dit weekend nog een paar zakjes zaad voor late zaai die ik straal ben vergeten te zaaien...
Maar echt, het is nu wel haast uit met de pret: de weken met helder weer brachten al koude nachten (minimum was 4 graden), en doordat het dan overdag gewoon 20 graden in de schaduw was, dús in de zon nog warmer, ontploften de tomaatjes en psysalis (ja, die hadden we ook nog) bijna. Nu staat er een vergiet vol groene tomaatjes te wachten op schone potjes voor chutney. Morgen misschien, ik moet het recept eerst nog terugvinden.
Zaterdagmiddag op de veranda begon het weer plotseling te veranderen. Tussen vier uur en half vijf ging ik eerst vanuit de schaduw in de zon zitten, daarna sokken halen, vervolgens een trui, en toen toch maar naar binnen. Even later toch maar de buitendeur dicht ook. Van 22 naar 14 graden, van geen wind naar oostenwind, die vervolgens naar het noorden draaide. Zondagochtend een spiegelglad meer, zondagavond windkracht zes, Tijdens de ochtendwandeling een spatje af en toe, vervolgens een uur of wat plensregens, en in Stockholm schijnt het gisteren helemaal bar geweest te zijn, compleet met overstromingen.
Vandaag waaide het dapper verder, en het wilde maar niet boven de tien graden komen, ondanks het feit dat de zon weer lekker scheen. Voor het eerst de winterjas aan en koude handen. Wát een overgang!
Wijzelf hebben ook dagelijks geoogst, het eerste seizoen met een heuse moestuin in wording bracht komkommertjes, courgettes, doperwtjes, verschillende soorten wortels en sla. We hebben drie grote oogsten aan rabarber binnengehaald (dankjewel Inge!) en op alle mogelijke manieren verwerkt, we hadden aaradappels, bietjes, er staat nog wat knolselderij en venkel, we aten prei uit de tuin, frambozen en aardbeien uit de tuin, ui uit de tuin, knoflook uit de tuin, en in al die overdaad zijn we zowat vergeten dat het met de bloemkool, de brokkoli, de paprika en de spruitjes niks is geworden. En dan vond ik dit weekend nog een paar zakjes zaad voor late zaai die ik straal ben vergeten te zaaien...
Maar echt, het is nu wel haast uit met de pret: de weken met helder weer brachten al koude nachten (minimum was 4 graden), en doordat het dan overdag gewoon 20 graden in de schaduw was, dús in de zon nog warmer, ontploften de tomaatjes en psysalis (ja, die hadden we ook nog) bijna. Nu staat er een vergiet vol groene tomaatjes te wachten op schone potjes voor chutney. Morgen misschien, ik moet het recept eerst nog terugvinden.
Zaterdagmiddag op de veranda begon het weer plotseling te veranderen. Tussen vier uur en half vijf ging ik eerst vanuit de schaduw in de zon zitten, daarna sokken halen, vervolgens een trui, en toen toch maar naar binnen. Even later toch maar de buitendeur dicht ook. Van 22 naar 14 graden, van geen wind naar oostenwind, die vervolgens naar het noorden draaide. Zondagochtend een spiegelglad meer, zondagavond windkracht zes, Tijdens de ochtendwandeling een spatje af en toe, vervolgens een uur of wat plensregens, en in Stockholm schijnt het gisteren helemaal bar geweest te zijn, compleet met overstromingen.
Vandaag waaide het dapper verder, en het wilde maar niet boven de tien graden komen, ondanks het feit dat de zon weer lekker scheen. Voor het eerst de winterjas aan en koude handen. Wát een overgang!
zondag 21 september 2014
Update uit Kopenhagen
Het is alweer een aantal weken geleden dat we een vrachtwagenbusje huurden, en een fiets, een bureau, een paar sceelers, een aantal kratjes houdbare levensmiddelen, een dekbed, tassen met kleren, dozen met boeken en serviesgoed, en een piano inlaadden. Een typische studentenverhuizing dus: Marina aan de vooravond van drie jaar studie in Kopenhagen (onder voorwaarde dat ze ieder jaar op de overgangsexamens goed genoeg presteert, maar daar maken we ons geen zorgen over). De weergoden werkten niet echt mee: Richard en zij troffen enórme stortbuien onderweg, en om met zeer harde wind over de Öresundbrug te rijden was niet echt een pretje - échte vrachtwagens kregen die dag de waarschuwing om maar liever niet over die brug te rijden... Maar alles ging verder prima, zelfs pastte alles in de kamer!
Over de school krijgen we niets dan goeds te horen. Prima piano's, ze krijgt les van Denemarken's beste pianoleraar, de school heeft een dakterras, maar o, de taal... er is weliswaar een gratis cursus voor buitenlandse studenten, maar dat is twee keer in de week op een avond, 5 km van de school, en ja, inderdaad, 5 km de ándere kant op dan waar Marina's kamer is, en die is al bijna 10 km fietsen... En er mogen dan niet zoveel hellingen zijn als bij ons in Zweden, Kopenhagen ligt aan zee, en daar trekt de wind flink aan over het vlakke land. Altijd wind tegen, dus. Voorlopig een kwestie van zélf Deens leren dus. Behalve voor de lessen is de noodzaak niet zo hoog, want 30% van alle muziekstudenten komt uit Zweden.
Marina's kamer ligt daarentegen op 10 minuten fietsen van het vliegveld
van Kopenhagen, in een villawijk in Kastrup. Geloof het of niet: daarvandaan gaan rechtstreekse vluchten naar Eindhoven, naar oma. Het oorspronkelijke plan was dan ook, om in de herfstvakantie een paar dagen naar oma te gaan. Maar het wordt tóch Molkom, die week, want ze gaat met Richard en de eerste trompettist van ''ons'' orkest op een kamermuziekconcert spelen, 18 oktober. Nu staat het weekje oma voor Kerstmis gepland.
Ze mocht dan mazzel hebben gehad dat ze al vóór het begin van het studiejaar een kamer vond, de kamer was wel ver van school en centrum, en duur. Zodoende bleef ze ingeschreven staan bij allerlei studentenwoningcomplexen. Dát was maar goed ook, want al na een week kwam de verhuurder melden dat hij het huis te koop ging zetten, dat zij en de andere twee kamerhuurders dus op zoek moesten naar iets anders... Zou hij dat nu echt niet eerder hebben kunnen bedenken? Er ging meteen een mailtje hierover van Marina naar de andere instanties, waarmee ze blijkbaar direct op de lijst ''acuut'' kwam te staan. Per 1 november is er al een kamer beschikbaar. Inmiddels kreeg ze ook te horen dat ze per 30 november uit haar huidige kamer moet. Duidelijk een tweede geval van mazzel hebben, dus!
donderdag 18 september 2014
Karl Johan
Koning Karl XIV Johan (geboren als Jean Bernadotte) was in 1818 nog maar amper in Zweden aangekomen, toen hij te horen kreeg dat er een voedseltekort was in het land. Onderweg had hij echter enorme hoeveelheden Eekhoorntjesbrood in de bossen zien staan, dat hier bij ons (hoor mij!) Stensopp (spreek uit als steensop) heet, en riep dus op zijn Frans: Maar de mensen kunnen toch Stensopp eten!? Dát zijn de mensen ¨en masse¨ gaan doen. Bovendien heet de paddenstoel sindsdien Karl-Johan-svamp:
Mijn moeder plukte vroeger alleen cantharellen,
,
vertelde me dat eekhoorntjesbrood een beschermde soort is die niet geplukt mag worden,
en mijn verdere kennis beperkte zich tot de grote waarschuwing voor de prachtige, maar o zo giftige vliegenzwam. Die laatsten plukt hier uiteraard niemand, dus die staan ook bijna overal. Zelfs in onze tuin...
Mijn schoonmoeder heeft een heel wat grotere kennis van paddestoelen, die ze uit geboorteland Tsjechië meenam. Zij plukt het eekhoorntjesbrood midden in Eindhoven naast het fietspad. En zoals iedere paddestoelenplukker heeft zij haar eigen ¨geheime¨ plaatsen. Ooit in de bossen stond haar (helaas veel te vroeg overleden) partner op de uitkijk: als hij de boswachter aan zag komen, zou hij de roep van een uil nadoen. Daarin was hij werkelijk een meester, maar of het op klaarlichte dag in nabijheid van een boswachter zo slim is, dat vraag ik me nog steeds af. In ieder geval heb ik dankzij haar kookkunsten een heel klein stukje van mijn argwaan tegen zelfgeplukte paddestoelen verloren.
Richard is na onze verhuizing naar Molkom met hulp van onze buren al snel aan het cantharellen plukken geslagen.
Ik vond het aanvankelijk doodeng, want die waren helemaal niet zo knaloranje als ik van vroeger thuis (en in de winkel) was gewend. Maar ja, dat was Nederland... Maar Richard ging heel braaf steeds met de geplukte paddestoelen naar de buren, ze werden altijd goedgekeurd, en we zijn na het eten ervan nog nooit ziek geworden.
Er bestaat ook nog een soort die men hier Trattkantareller noemt. Die vind ik er al helemáál niet uitzien:
maar zijn een grote delikatesse.
Tot mijn grote opluchting bestaat er van de Karl-Johan geen giftige variant, dus een paar weken geleden zijn Rich en ik op een zondagochtend zónder honden het bos achter de sportvelden ingegaan, en hadden al snel een zware tas met eekhoorntjesbrood. Die hebben nogal een ander soortelijk gewicht dan grotchampignons! Eenmaal thuis meteen schoonpoetsen, kleinsnijden, en de pan in met een kluitje roomboter, een potje zure room en flink wat peper. Resultaat: 4 liter basis voor soepen en sausen, in porties verdeeld en in de vriezer voor later gebruik. Dat maakte me zó enthousiast, dat ik het een paar dagen later, terwijl ik met de honden door het bos onderweg was naar mijn winkeltje, niet kon laten om in het voorbijgaan nog een paar Karl-Johan te plukken...
maandag 15 september 2014
Juffrouw Nietsnut / Fröken Onödig
Sinds zaterdag heeft Molkom een plein.
We hebben van de voorgeschiedenis alleen maar de jaren meegkregen die we hier wonen, nu dus drie-en-een-half, maar het speelde al veel en veel langer.
Alleen al het bepalen van de locatie was een hele klus, want rond de supermarkt lagen een min of meer versleten grasveld en een paar kleinere parkeerplaatsen. De visboer stond op een parkeerplaats, elke woensdagochtend, net als de marktman met goedkope kleding. De Stationsgatan, juist ja, naar het voormalige treinstation, liep langs de parkeerplaatsen. Aan de Stationsgatan liggen de meeste winkels van Molkom. En het bejaardetehuis. Zodoende vonden de winkeliers het grasveld niet geschikt voor een plein. Dus is er langdurig onderhandeld met de supermarkt, met als resultaat dat de parkeerplaats aan de Stationsgatan nu is omgebouwd tot dorpsplein, en het grasveld tot parkeerplaats.
De eisen waaraan het plein moest voldoen waren ook niet misselijk: bomen, bankjes, fietsenrek, afvalbak uiteraard, verhogingen die middels een trap met leuning en een rolstoelbaan toegankelijk moesten zijn voor iedereen. Zodat er evenementen plaats konden vinden.
En een kunstwerk.
De uitgekozen kunstenares wilde iets maken wat betrekking had op alle dorpsbewoners, en ging langs scholen, verenigingen, bedrijven, bejaardentehuis, om met alle geledingen van de bevolking te praten, Het mocht niet al te abstract zijn. Veel mensen vonden alles onnodig, onödig dus. De kinderen wilden een beeld waaraan je bijvoorbeeld je geheimen kwijt kon - een luisterend oor dus. En op het plein moest je lekker kunnen zitten en uitrusten. Ijsje eten, mensen kijken.
Het werden veel schetsen en proefmodellen.
En afgelopen zaterdag de feestelijek opening, waaraan alle verenigingen meededen, compleet met loterij (winkeliersvereniging) en gratis koffie met kanelbulle van de supermarkt. Ik kreeg de indruk dat vrijwel heel Molkom aanwezig was. Wat wil je ook, met zulk schitterend weer?!
En fröken Onödig? Die trekt zich er niets van aan, dat tot in lengte van jaren de meningen over haar wel flink verdeeld zullen blijven.
We hebben van de voorgeschiedenis alleen maar de jaren meegkregen die we hier wonen, nu dus drie-en-een-half, maar het speelde al veel en veel langer.
Alleen al het bepalen van de locatie was een hele klus, want rond de supermarkt lagen een min of meer versleten grasveld en een paar kleinere parkeerplaatsen. De visboer stond op een parkeerplaats, elke woensdagochtend, net als de marktman met goedkope kleding. De Stationsgatan, juist ja, naar het voormalige treinstation, liep langs de parkeerplaatsen. Aan de Stationsgatan liggen de meeste winkels van Molkom. En het bejaardetehuis. Zodoende vonden de winkeliers het grasveld niet geschikt voor een plein. Dus is er langdurig onderhandeld met de supermarkt, met als resultaat dat de parkeerplaats aan de Stationsgatan nu is omgebouwd tot dorpsplein, en het grasveld tot parkeerplaats.
De eisen waaraan het plein moest voldoen waren ook niet misselijk: bomen, bankjes, fietsenrek, afvalbak uiteraard, verhogingen die middels een trap met leuning en een rolstoelbaan toegankelijk moesten zijn voor iedereen. Zodat er evenementen plaats konden vinden.
En een kunstwerk.
De uitgekozen kunstenares wilde iets maken wat betrekking had op alle dorpsbewoners, en ging langs scholen, verenigingen, bedrijven, bejaardentehuis, om met alle geledingen van de bevolking te praten, Het mocht niet al te abstract zijn. Veel mensen vonden alles onnodig, onödig dus. De kinderen wilden een beeld waaraan je bijvoorbeeld je geheimen kwijt kon - een luisterend oor dus. En op het plein moest je lekker kunnen zitten en uitrusten. Ijsje eten, mensen kijken.
Het werden veel schetsen en proefmodellen.
En afgelopen zaterdag de feestelijek opening, waaraan alle verenigingen meededen, compleet met loterij (winkeliersvereniging) en gratis koffie met kanelbulle van de supermarkt. Ik kreeg de indruk dat vrijwel heel Molkom aanwezig was. Wat wil je ook, met zulk schitterend weer?!
En fröken Onödig? Die trekt zich er niets van aan, dat tot in lengte van jaren de meningen over haar wel flink verdeeld zullen blijven.
Abonneren op:
Posts (Atom)